با این حال، سازمان غذا و داروی آمریکا بیان داشت که برخی نمونه های قرص رانیتیدین حاوی مقادیر اندکی از ماده ای سرطان زا به نام ان نیتروز دی متیل آمین (NDMA) هستند. ممکن است زنان باردار با شنیدن چنین گفته ای با این سوال مواجه شوند: آیا باید به طور کامل از مصرف رانیتیدین خودداری کنم؟ در ادامه مطلب به پاسخ این سوال پرداخته می شود.
چندین دهه است که رانیتیدین در بازار وجود داشته و مطالعات بیانگر ایمن بودن مصرف آن برای زنان باردار هستند. با این وجود، سازمان غذا و داروی آمریکا بیان دارد که لازم نیست تمامی افراد از مصرف هر گونه داروی حاوی رانیتیدین خودداری کنند. برخی پزشکان توصیه می کنند که تا بدست آمدن اطلاعات بیشتر زنان باردار این دارو را با احتیاط مصرف کنند. بهترین کار این است که برای حفظ ایمنی، مصرف این دارو قطع شود. بیماران می توانند به جای رانیتیدین از دارو های دیگری استفاده کنند.
آیا راینیتیدین سمی است؟
چندی پیش سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرد که مقادیر اندکی از ماده NDMA در قرص های بدون نسخه رانیتیدین محصول شرکت Apotex یافته است. این ماده یک آلاینده محیطی است که می تواند در آب، گوشت، محصولات لبنی و سبزیجات یافت شود.
به گفته این سازمان، آزمایش های اولیه بیان داشته اند که مقادیر یافت شده در رانیتیدین به ندرت از مقادیر قابل انتظار در مواد خوراکی رایج بیشتر است. به تازگی دارو خانه ها و فروشگاه های زنجیره ای در آمریکا فروش این دارو را متوقف کرده و کشور های دیگر نیز جهت ممنوعیت فروش یا مصرف این دارو اقداماتی را در پیش گرفته اند.
در 23 ام ماه سپتامبر سال گذشته شرکت داروسازی ساندوز به صورت داوطلبانه و پس از یافتن ماده NDMA در کپسول های رانیتیدین خود جهت جمع آوری آن ها فراخوان داده است.
دکتر کریستوفر زان، ناظر دستورالعمل های بالینی در انجمن تخصص زنان و مامایی آمریکا، به افراد توصیه می کند تا برای دریافت دیگر دارو های جایگزین رانیتیدین به ماما یا متخصص زنان خود مراجعه کنند.
زنانی که از رفلاکس معده و حالت تهوع در حین بارداری رنج می برند باید در طول این مدت از دیگر گزینه های دارویی خود آگاهی داشته باشند.
مصرف رانیتیدین در شیر دهی
رانیتیدین مقدار هورمون پرولاکتین را در بدن افزایش می دهد اما تاکنون هیچ اطلاعاتی درباره ارتباط آن با گالاکتوره و یا اثرات نامطلوب آن بر شیر دهی وجود ندارد. این دارو می تواند در شیر مادر وارد شده و باید در هنگام مصرف موارد احتیاط رعایت شوند.
دوز مصرف رانیتیدین در سه ماهه اول بارداری
سازمان غذا و داروی آمریکا رانیتیدین را جزو دارو های دسته B بارداری طبقه بندی می کند.
با این حال، پزشکان هنوز هم این دارو را به عنوان اولین درمان سوزش سر دل خفیف، گاه به گاه و کمتر از 3 بار در هفته به زنان باردار توصیه نمی کنند. اولین موارد پیشنهادی معمولا تغییر رژیم غذایی یا دیگر عادات است. در صورت جوابگو نبودن این تغییرات، مصرف دارو می تواند مفید باشد.
چرا متخصصان درباره NDMA نگران هستند؟
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، این ماده می تواند برای کبد بسیار مضر باشد. هنگامی که این دارو از طریق غذا، آب یا هوای تنفسی به حیوانات آزمایشگاهی داده شد، این حیوانات به بیماری های از جمله بیماری کبد، سرطان کبد و سرطان ریه مبتلا شدند. حال با اینکه مطالعات ابتلای انسان به سرطان در اثر NDMA را نشان نداده اند اما تصور سرطان زایی آن در انسان معقول به نظر می رسد. این اولین بار نیست که NDMA در یک داروی مشهور یافت می شود. سال گذشته، یافتن مقادیری از این ماده در برخی از انواع داروی والزارتان سبب به راه افتادن چندین فراخوان جهت جمع آوری دارو شد. والزارتان یک داروی کاهنده فشار خون است که با نام تجاری دیووان نیز به فروش می رسد.
روش های جایگزین درمان سوزش سر دل در بارداری
سوزش سر دل یکی از رایج ترین درد هایی است که زنان باردار با آن مواجه می شوند. همچنین، در صورت داشتن سابقه ابتلا به آن احتمال ابتلای مجدد در دوران بارداری نیز بیشتر است. باور بر این است که هورمون های بارداری همچون پروژسترون می توانند دریچه عضلانی معده را شل کرده و سبب ورود اسید به انتهای مری شوند. همچنین، جنین با رشد خود فشاری رو به بالا ایجاد کرده که بر معده نیز اثر می گذارد. در سوزش سر دل غذا و اسید معده به جای پایین رفتن به سمت بالا حرکت می کنند.
برخی تغییرات در رژیم غذایی می توانند مفید باشند. از جمله این تغییرات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجتناب از مصرف غذا های چرب یا پر از ادویه
- محدود کردن مصرف کافئین
- مصرف وعده های غذایی بیشتر با حجم کمتر
علاوه بر آن، بهتر است تا چند ساعت پس از صرف غذا در وضعیت ایستاده و صاف قرار گرفت. در صورت عدم موفقیت این تغییرات، اولین خط درمانی در حین بارداری معمولا استفاده از داروی سوکرالفات یا ضد اسید های بدون آسپرین (همچون تامز، میلانتا یا گاویسکون) خواهد بود.
در صورتی که این دارو ها نیز موفق نباشند، پزشکان به زنان باردار توصیه می کنند که از دارو های مسدود کننده هیستامین مانند رانیتیدین یا دسته ای دیگر به نام مهار کننده پمپ پروتون استفاده کنند. مهار کننده های پمپ پروتون از ترشح اسید معده جلوگیری کرده و از جمله آن ها می توان داروی پریلوسک یا اومپرازول را نام برد.
تاکنون ماده NDMA در دیگر مسدود کننده های هیستامینی همچون فاموتیدین و سایمتدین یا مهارکننده های پمپ پروتون همچون اومپرازول یافت نشده است. در صورت باردار بودن و مصرف رانیتیدین نیازی به نگرانی نیست. مادران بارداری که تاکنون رانیتیدین مصرف کرده اند باید بدانند خطر آسیب ناشی از دارو بسیار اندک است.
از آنجایی که رانیتیدین توسط چند تولید کننده ساخته می شود سازمان غذا و داروی آمریکا هنوز در حال بررسی ایمنی آن می باشد.
به طور کلی، مواد مضر بسیار زیادی در محیط وجود دارند که افراد را تحت تاثیر قرار می دهند. از نمونه این مواد می توان به آلاینده های موجود در دارو های مصرفی یا پلاستیک های موجود در مواد خوراکی در اثر روش بسته بندی اشاره کرد.
