بسیاری از مادران بر سر دو راهی اینکه آیا پستانک برای کودک مضر است یا خیر قرار دارند. اینکه تصمیم بگیرید به کودکتان پستانک بدهید یا نه بر عهده خودتان است. ما در اینجا مزایا و معایب پستانک نوزاد را برایتان توضیح می دهیم و یادتان می دهیم که چطور باید کودک را از پستانک بگیرید.
سالیان سال است که پدر و مادرها برای آرام کردن کودک‌هایشان از پستانک استفاده می کنند اما آیا استفاده از پستانک واقعا برای کودک مفید است؟ بیایید برخی از معایب و مزایای پستانک را با یکدیگر مرور کنیم.
همانطور که همه می دانید وظیفه پستانک آرام کردن کودک است. این وسیله پلاستیکی تنها در عرض چند ثانیه می تواند کودک را آرام کند و به اعضای خاانواده این فرصت را بدهد تا بعد از مدت ها خوابی آرام داشته باشند. با این حال، بعضی از پدر و مادرها از معایب استفاده از پستانک برای کودک آگاه نیستند ولی ما در این مقاله شما را با خوبی ها و بدی‌های آن آشنا می کنیم.
فواید پستانک خوردن نوزاد
برای بعضی از بچه ها استفاده از پستانک باعث می شود بین وعده‌های غذایی‌شان بهانه نگیرند. در ادامه برخی دیگر از فواید پستانک را آورده‌ایم:
پستانک می توانند بچه‌های بهانه‌گیر را آرام کند. بعضی از بچه ها وقتی پستانک می خورند خوشحال ترند و بهانه‌گیری را کنار می گذارند.
پستانک به صورت موقتی حواس بچه ها را پرت می کند. هنگام تزریق آمپول، تست خون یا فرایندهای پزشکی دیگر (و همچنین بعد از آن) پستانک می تواند به آرام کردن کودک کمک کند.
پستانک برای خواباندن کودک مفید است. اگر کودکتان مدام جنب‌وجوش می کند و از خوابیدن سر باز می زند، پستانک می تواند فریبش بدهد و باعث شود زودتر بخوابد. البته استفاده از آن هیچ تاثیری در طول خواب یا بیدار شدن او (بر اثر کابوس دیدن) ندارد.
پستانک می تواند هنگام پرواز در هواپیما کودک را آرام کند. وقتی سوار هواپیما می شویم، به دلیل تغییرات فشار هوا معمولا گوش‌هایمان پر از باد می شود و درد می گیرد. برخلاف ما، کودکان نمی توانند با خمیازه کشیدن یا قورت دادن آب دهانشان راه گوششان را باز کنند. درنتیجه مکیدن پستانک می تواند در این کار کمکشان کند.
پستانک‌ها دور ریختنی هستند. هر زمان وقت آن رسید که پستانک را از کودکتان بگیرید می توانید خیلی راحت آن را دور بیاندازید اما اگر کودک عادت داشته باشد انگشت شصت یا دیگر انگشتان دستش را بمکد، انداختن این عادت از سرش کار خیلی سخت‌تری است.
معایب استفاده از پستانک
البته که پستانک معایبی هم دارد. در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
اختلال در شیر خوردن نوزاد از سینه مادر
استفاده زودهنگام از پستانک ممکن است در تغذیه کودک از سینه مادر اختلال ایجاد کند. مکیدن پستانک با شیر خوردن از سینه مادر و شیشه شیر متفاوت است و برخی از کودکان خیلی خوب این تفاوت را درک می کنند. برخی از تحقیقات مربوط به پستانک نشان داده اند استفاده از پستانک با شیر نخوردن کودکان ارتباط دارد و گاهی باعث می شود کودک بعد از چند ماه سینه مادرش را کنار بگذارد یا اینکه کمتر از آن شیر بخورند. با این حال وقتی برای مدت طولانی روی نوزادان سالم این تحقیق را انجام دادند متوجه شدند که پستانک تاثیری در ادامه دادن یا ندادن به شیر خوردن از سینه مادر ندارد.
عادت کردن نوزاد به پستانک
اگر کودکتان همیشه برای خوابیدن از پستانک استفاده کند، وقتی بین خواب پستانک از دهانش بیرون می آید گریه می کند و شما مجبور می شوید بارها در طول شب از صدای گریه او بیدار شوید.
احتمال عفونت گوش میانی
هرچند نرخ عفونت‌های گوش میانی بین نوزادان یک روزه تا شش ماهه در کمترین حد خود قرار دارد، این در حالی است که احتمال سندروم مرگ ناگهانی نوزاد در این سن در بیشترین حالت قرار دارد.
مشکل در دندان در آوردن کودک
استفاده طولانی مدت از پستانک می تواند برای دندان کودک مشکلاتی ایجاد کند. استفاده از پستانک‌های معمولی در چند سال اول بعد از تولد به صورت مادام‌العمر دندان‌های کودک را خراب نمی کند اما اگر پستانک برای مدتی طولانی استفاده شود، ممکن است دندان کودک کج دربیاید یا به خوبی رشد نکند.
بایدها و نبایدهای استفاده از پستانک
اگر تصمیم گرفته‌اید که به کودکتان پستانک بدهید باید به این نکات توجه داشته باشید:
به گفته آکادمی پزشکی اطفال آمریکا، اگر کودکتان از سینه مادرش شیر می خورد، برای پستانک دادن به او باید تا 3 یا 4 هفتگی‌اش صبر کنید تا در این مدت به روند مراقبت از کودک عادت کرده باشید.
گاهی اوقات کافی است کمی جای نوزاد را عوض کنید یا با او حرف بزنید تا آرام شود، نه اینکه به محض گریه کردن به او پستانک بدهید. می توانید پستانک را بعد از شیر خوردن یا بین وعده‌های غذایی به او بدهید.
اگر احساس می کنید فرزندتان علاقه‌ای به پستانک ندارد او را وادار به مکیدنش نکنید و اگر پستانک هنگام خواب از دهان کودک بیرون افتاد و او واکنشی نشان نداد، دوباره آن را داخل دهانش نگذارید.
قبل از اینکه پستانک را به نوزاد بدهید آن را کاملا تمیز کنید. تا زمانی که کودکتان 6 ماهه شود و سیستم ایمنی بدنش قوی تر شود، باید مدام پستانک را در آب جوش بجوشانید یا آن را داخل ماشین ظرفشویی بگذارید. بعد از اینکه کودک شش ماهه شد، کافی است پستانک را با آب و صابون بشویید. اگر پستانک زمین افتاد یا کثیف شد سعی نکنید آن را با دهان خودتان تمیز کنید. این کار فقط باعث می شود باکتری‌های بیشتری به دهان کودک منتقل کنید.
هرگز برای اینکه کودک را وادار به خوردن پستانک کنید آن را به مواد شیرین آغشته نکنید.
نکات ایمنی را رعایت کنید. سعی کنید هر چند وقت یک بار پستانک جدیدی برای کودک تهیه کنید و سایز پستانک را مناسب با سن او بگیرید. درمورد استفاده از آویز پستانک هم مراقب باشید. هیچگاه آویز یا زنجیر پستانک را آنقدر تنگ نگیری که باعث فشار آمدن به گلوی کودک شود.
بهترین نوع پستانک نوزاد
سعی کنید پستانک سیلیکونی یک‌تکه و قابل شستشو خریداری کنید. پستانک‌های دو تکه اگر به هر دلیلی شکسته شوند ممکن است داخبل گلوی کودک بپرند و برای او خطرناک باشند. همچنین وقتی پستانک مورد نظرتان را برای کودک انتخاب کردید، چند نمونه از آن خریداری کنید تا درصورت خراب شدن یکی از آن ها بتوانید از دیگری استفاده کنید.
آیا پستانک دادن به کودک در خواب مشکل دارد؟
حتی اگر کودکتان گریه هم نکند، مکیدن پستانک باعث می شود زودتر به خواب برود و برای مدت طولانی‌تری خواب باشد. این مسئله باعث می شود شما هم بتوانید برای مدت طولانی‌تری بخوابید.
از آن بهتر اینکه، پستانک احتمال مرگ ناشی از خواب در کودکان را کاهش می دهد. سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) یکی از رایج‌ترین علل مرگ در نوزادان بین 1 ماه تا 1 سال است.
خیلی از مطالعات پزشکی ثابت کرده اند که پستانک دادن به نوزادان احتمال SIDS را تا 50 درصد کاهش می دهد.
سازمان‌های پزشکی هم از نتیجه این تحقیقات استفاده می کنند. آکادمی پزشکی اطفال آمریکا در نکات امنیتی خود ذکر کرده که استفاده از پستانک مفید است، حتی اگر باعث شود او در حالت نشسته بخوابد و پستانک از دهانش بیفتد. پس نگران نباشید. پستانک را داخل دهان نوزادتان بگذارید و کمی به خودتان استراحت دهید.
چرا استفاده از پستانک در شب خوب است؟
به چند دلیل پستانک می تواند از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد و خفگی او در هنگام خواب جلوگیری کند. یکی از دلایل آن این اس که با پستانک کودک سخت تر می تواند غلت بزند و روی شکمش بخوابد. وقتی کودک به سنی می رسد که غلت می زند، اگر این کار را در طول روز و جلوی چشم شما انجام دهد ایرادی ندارد ولی غلت خوردن هنگام خواب می تواند احتمال SIDS را افزایش دهد.
پستانک به عنوان نوعی محافظ عمل می کند و نمی گذارد دهان و بینی کودکتان بیش از حد به بالش، تشک یا پتو نزدیک شود و نفس او را تنگ کند. حتما شنیده اید که می گویند تخت خواب نوزاد تازه به دنیا آمده باید مانند مغازه گل‌فروشی بعد از روز ولنتاین خالی باشد و هیچ بالش، پتو یا عروسک پشمی داخل آن نباشد. این به این خاطر است که این وسایل ممکن است راه تنفسی کودک را بند بیاورند و پستانک مانع این اتفاق می شود.
برخی دیگر از تحقیقات نشان می دهند مکیدن پستانک می تواند ماهیچه‌های تنفسی کودک را تقویت کند و باعث آرام شدن اعصابش بشود.
بنابراین، پستانک موردنظرتان را انتخاب کنید و وقتی می خواهید برای چرت روزانه یا خواب شب کودکتان را در تخت خواب بگذارید، پستانک را داخل دهانش بگذارید. اگر در میان خواب پستانک بیرون آمد و کودک هیچ واکنشی نشان نداد، هیچ اشمالی ندارد اما اگر پستانک در میانه خواب بیرون پرید و کودک به گریه افتاد، آن را دوباره داخل دهانش بگذارید.
از پستانک گرفتن کودک
هرچه سن کودک بیشتر می شود خطرات استفاده از پستانک از فواید آن بیشتر می شوند. با اینکه خیلی از کودکان به صورت خودکار بین 2 تا 4 سالگی پستانک را کنار می گذارند، برخی دیگر برای کنار گذاشتن این عادت نیاز به کمی کمک دارند. وقتی کودک تصمیم می گیرد دیگر پستانک نخورد او را تشویق کند و اگر برای این کار مقاومت می کند، مسئله را با پزشک یا دندانپزشک او در میان بگذارید تا راه‌حلی به شما ارائه دهند.
